Foley, nghệ thuật tái tạo âm thanh thủ công, đã trở thành một phần không thể thiếu trong ngành sản xuất âm thanh. Từ những ngày đầu hỗ trợ điện ảnh câm, Foley đã phát triển vượt bậc, không chỉ giúp tăng tính chân thực mà còn mang lại cảm xúc mạnh mẽ cho các tác phẩm nghệ thuật.
I. Foley là gì?
Foley là một nhánh đặc biệt trong hiệu ứng âm thanh (SFX), được tạo ra thủ công bởi các nghệ sĩ tái tạo âm thanh, gọi là Foley Artist, để khớp với hành động của nhân vật và diễn biến của câu chuyện. Tại Kịch Truyền Thanh by LKLK, chính các thành viên trong tổ chức sẽ hóa thân thành một Foley Artist để sử dụng những vật dụng thường ngày như giày dép, vải, gỗ, hay bất kỳ đồ vật nào khác để tạo ra các âm thanh tự nhiên như tiếng bước chân, tiếng võng, tiếng chim, ếch,…
Các thành viên trong đội ngũ Kịch Truyền Thanh đang thực hiện tái tạo tiếng động
II. Nguồn gốc và người khởi xướng Foley
Nghệ thuật Foley được đặt theo tên của Jack Donovan Foley, một kỹ thuật viên âm thanh người Mỹ. Vào những năm 1920, khi điện ảnh chuyển từ phim câm sang phim có âm thanh, Jack Foley đã sáng tạo ra phương pháp này để bổ sung âm thanh cho bộ phim Show Boat (1929). Ông và đội ngũ của mình sử dụng các vật dụng đời thường để tạo ra âm thanh đồng bộ với các cảnh quay, giúp bộ phim trở nên sống động hơn. Thành công này đã đặt nền móng cho sự phát triển của Foley trong ngành công nghiệp âm thanh.
III. Foley và sự phát triển song hành với điện ảnh
Từ điện ảnh câm đến điện ảnh có âm thanh
Trong thời kỳ điện ảnh câm, âm nhạc và một số hiệu ứng âm thanh đơn giản được chơi trực tiếp tại các rạp chiếu phim để tăng cảm xúc cho khán giả. Tuy nhiên, khi điện ảnh chuyển sang sử dụng âm thanh, các kỹ thuật ghi âm trực tiếp vẫn còn nhiều hạn chế về chất lượng. Để khắc phục điều này, công nghệ Foley được phát triển. Các hiệu ứng âm thanh sẽ được tạo ra và ghi âm lại, sau đó đồng bộ hóa chúng với hình ảnh phim, thay thế các âm thanh ghi trực tiếp kém chất lượng. Nhờ vậy, âm thanh trong phim được nâng cao, góp phần tạo ra trải nghiệm điện ảnh chân thực và đáng nhớ hơn cho khán giả.
Foley trong Kịch Truyền Thanh by LKLK
Ngoài phim ảnh, Foley cũng được áp dụng vào loại hình nghệ thuật là kịch truyền thanh. Đây cũng là một yếu tố không thể thiếu trong loại hình này – nơi mà âm thanh là công cụ để khán giả hình dung câu chuyện. Các Foley Artist sẽ tạo ra âm thanh từ những đạo cụ đơn giản, như tiếng bước chân từ guốc gỗ, tiếng mưa từ ống nhựa chứa sỏi cát. Điều này giúp tạo nên những không gian âm thanh sống động, mang lại trải nghiệm nghe chân thực và hấp dẫn.
Thành viên đội ngũ Foley đang tái hiện tiếng mưa từ vật dụng tự chế tạo
IV. Lời kết
Từ những ngày đầu tiên hỗ trợ điện ảnh câm, Foley đã trải qua hành trình dài để trở thành một phần không thể thiếu trong sản xuất âm thanh hiện đại. Nghệ thuật Foley không chỉ mang lại tính chân thực mà còn giúp truyền tải cảm xúc và tạo nên những trải nghiệm nghe đầy ấn tượng. Và trong kỷ nguyên kỹ thuật số này, dù các công cụ ghi âm hiện đại phát triển, Foley vẫn có giá trị riêng nhờ vào tính thủ công và cảm xúc mà nó mang lại.
